Sanktuarium Świętego Jakuba Starszego Apostoła przy Drodze „Via Regia” w Brzesku
6 października 2018 r. zapisze się złotymi zgłoskami w dziejach parafii Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła i św. Jakuba i miasta Brzesko (w diecezji tarnowskiej). Tegoż bowiem dnia kościół parafialny św. Jakuba w Brzesku został dekretem Biskupa Tarnowskiego Andrzeja Jeża podniesiony do rangi Sanktuarium Świętego Jakuba Starszego Apostoła przy Drodze „Via Regia”. Sanktuarium w Brzesku jest szóstym w Polsce sanktuarium pod wezwaniem pierwszego męczennika wśród Apostołów (obok Jakubowa, Lęborka, Szczyrku, Więcławic Starych i Małujowic) i jednym z 760 sanktuariów Kościoła katolickiego, jakie funkcjonują w naszej Ojczyźnie.
Uroczystościom inauguracji sanktuarium św. Jakuba w Brzesku przewodniczył Biskup Tarnowski Andrzej Jeż. W uroczystościach wzięły udział rzesze wiernych, parafian, pielgrzymów, kilkudziesięciu kapłanów oraz członków Bractw św. Jakuba.
Sanktuarium św. Jakuba w Brzesku jest obecnie najważniejszą „Jakubową” świątynią na wschodnim odcinku Drogi św. Jakuba Via Regia, do której każdego roku pielgrzymują wierni nie tylko z Polski, ale także z zagranicy. W dekrecie ustanawiającym sanktuarium odczytanym przed rozpoczęciem uroczystej Mszy św., ks. Biskup Andrzej Jeż podkreślił znaczenie świątyni w życiu religijnym miasta i w przestrzeni sakralnej Drogi św. Jakuba Via Regia: „figura i relikwie św. Jakuba są otaczane w tej najstarszej brzeskiej parafii wielkim kultem. Jednym z przejawów tego kultu jest odprawiana w każdy wtorek Msza św. przy ołtarzu jakubowym wraz z nieustanną nowenną do św. Jakuba oraz 25. dnia każdego miesiąca Msza św. za pielgrzymów, którzy znajdują się na Drogach Jakubowych w Polsce i Europie” – napisał hierarcha. W homilii ordynariusz diecezji tarnowskiej przypomniał, że św. Jakub Starszy Apostoł dotarł z Ewangelią o Jezusie Chrystusie na Półwysep Iberyjski: „A zatem św. Jakub niejako przeniósł wzgórze Golgoty na tereny dzisiejszej Hiszpanii. Europa została zbudowana na wzgórzu Golgoty. Niestety, świadomość tego faktu jest obecnie bardzo mocno i celowo wypierana ze świadomości narodów europejskich. (…) – podkreślił hierarcha. Biskup Andrzej Jeż przypomniał także fragment homilii tzw. Aktu Europejskiego papieża Jana Pawła II, które wypowiedział w Santiago de Compostela 9 listopada 1982 r. „Pielgrzymki do Santiago były jednym z przemożnych czynników, jakie sprzyjały wzajemnemu zrozumieniu tak różnych ludów europejskich, jak ludy romańskie, germańskie, celtyckie, anglosaskie i słowiańskie. Pielgrzymowanie zbliżało, umożliwiało kontakt i jednoczyło ludy, do których z upływem wieków docierało przepowiadanie świadków Chrystusa i które przyjmowały Ewangelię, a równocześnie – można powiedzieć – kształtowały się jako ludy i narody”. Na zakończenie homilii biskup wyraził życzenie, że sanktuarium św. Jakuba w Brzesku będzie łączyć ludzi z różnych regionów diecezji, Polski, Europy i świata: „gorąco życzę wszystkim nawiedzających sanktuarium św. Jakuba Apostoła Starszego w Brzesku, a także pielgrzymom podejmującym Camino de Santiago, aby doświadczali przemożnej opieki tego Świętego i by na jego wzór podejmowali swoją drogę życia (…) Imię Jakub oznacza w języku hebrajskim tego, którego Pan Bóg strzeże – ochrania. Niech nas wszystkich strzeże Boża Opatrzność, ale wspiera wstawiennictwo św. Jakuba Starszego Apostoła”.
Na zakończenie uroczystości biskup Andrzej rozpalił specjalną kadzielnicę – brzeskie „botafumeiro” – kopię ogromnej kadzielnicy, jaka znajduje się w katedrze w Santiago de Compostela. Następnie hierarcha okadził ołtarz i figurę św. Jakuba oraz odmówił modlitwę w intencji parafian, pielgrzymów i mieszkańców Brzeska.
W ostatnim dwudziestoleciu, za sprawą duszpasterzy pracujących w parafii, a szczególnie obecnego proboszcza, ks. Prałata Józefa Drabika, kult św. Jakuba Starszego Apostoła w parafii brzeskiej przeżywa prawdziwy renesans. Każdego roku w sanktuarium organizowanych jest wiele uroczystości, nabożeństw oraz imprez religijnych, kulturalnych i sportowych, związanych z św. Jakubem oraz szlakiem pielgrzymkowym do Santiago de Compostela. W każdy wtorek, rano i wieczorem w sanktuarium sprawowana jest Msza Święta z formularza o świętym Jakubie, połączona z nowenną do patrona parafii. Od lutego 2014 roku, każdego 25 dnia miesiąca sprawowana jest natomiast Msza Święta w intencji wszystkich pielgrzymujących aktualnie na Camino de Santiago. Regionalną rangę mają organizowany od 2006 r. Powiatowy Konkurs Kolęd i Pastorałek „O muszlę świętego Jakuba” (XIII edycji do 2017 r.), a także Brzeskie Dni Jakubowe organizowane od 2010 r. z okazji święta Patrona Miasta. Parafianie i członkowie Akcji Katolickiej w parafii św. Jakuba w Brzesku oznakowali na terenie diecezji tarnowskiej odcinek Drogi św. Jakuba Via Regia, której otwarcie odbyło się w trakcie uroczystości ku czci św. Jakuba w 2010 r. Sanktuarium w Brzesku od 1921 r. posiada relikwie św. Jakuba Starszego Apostoła, które sprowadzono z Rzymu w 1921 r. dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. Romana Mazura. W 2010 r. relikwie zostały umieszczone w relikwiarzu odlanym z mosiądzu, w kształcie krzyża św. Jakuba. Relikwie są wystawione w kościele, w specjalnej gablocie, a podczas uroczystości noszone są na feretronie wraz z figurą św. Jakuba.
Franciszek Mróz, dr
Instytut Geografii
Uniwersytet Pedagogiczny Kraków
Archicofradía Universal del Apóstol Santiago
Bractwo św. Jakuba Starszego Apostoła
Więcławice Stare
Poniżej przedstawiony jest dekret eregowania Sanktuarium św. Jakuba w kościele parafialnym Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła i św. Jakuba w Brzesku.
Ze względu na dużą liczbę zdjęć skondensowłem je. Kolaże zawieają od 7 do kilkunastu zdjęć.
